به طور کلی، مهارکننده‌های شیمیایی رسوب نمی‌توانند از تشکیل رسوب توسط مواد رسوب‌پذیر جلوگیری کنند. اما دوره تبلور آن‌هارا به تأخیر می اندازند یا مکانیسم رشد بلورها را تغییر می‌دهند.

به دلیل ایجاد کمپلکس قوی بین گروه‌های بازدارنده و یون‌های کلسیم، حلالیت این یون‌ها در آب افزایش می‌یابد؛ که این مکانیسم اصلی بازدارنده‌های شیمیایی رسوب است. علاوه بر این، مهارکننده‌های رسوب می‌توانند روی سطح کریستالی رسوب، جذب شده و باعث تغییر شکل کریستال‌های کلسیم‌کربنات شوند.

اکثر مهارکننده‌های شیمیایی رسوب از طریق هر دو عملکرد توضیح داده شده جهت به تاخیر انداختن تشکیل رسوب و یا کند کردن مرحله رشد کریستال‌ها استفاده می‌کنند.